21 Mar Spor Ve Çocuk
Bir çocuğun temel gelişiminin her basamağını olumlu yönde etkileyen vazgeçilmez öğelerden biridir “spor”.
Spor tüm yaş gruplarında çocukların fiziksel gelişimlerini desteklerken aynı zamanda eğlendirir, arkadaş edindirir, iç enerjilerini bir odakta toplar, takım çalışmasını öğretir, diğer insanlara saygı duymayı, kurallara uymayı öğretir.
Yapılan bilimsel çalışmalar, şunu kanıtlamıştır ki; bireysel olarak yapılan sporlar çocukların özgüven, sorumluluk alma, soğukkanlılıkla karar verme gibi yetilerini geliştiriyor; takım halinde yapılan sporlar da paylaşmayı, grup halinde çalışabilmeyi, organize olabilmeyi, yardımlaşmayı ve hırslarını kontrol edebilmeyi öğretiyor. American Academy Of Child & Adolescent Psychiatry (AACAP) derneği bu konuda ailelere özellikle önerilerde bulunuyor.
Tüm anne babalar çocuklarının başarılı, çalışkan ve iyi bir birey olmasını isterler. Bunun için çocuklarına imkanları dahilinde ellerinden geleni yaparlar. Bir anne babanın çocuğuna bu anlamda yapabileceği en iyi yatırımlardan biri de; çocuklarının aktif ve düzenli spor yapan bireyler olmasını sağlamaktır.
Bu noktada ailelerin sporlu hayat konusunda var olan bir endişelerinden bahsetmek gerekir.
“Çocuğum spor ile ilgilendiğinde ders başarısı düşecek diye korkuyorum!”
Bir çocuğun tüm eğitim programı birlikte düşünüldüğünde yaptığı fiziksel aktiviteler çocuğun akademik başarısını düşürmekten ziyade daha da arttırdığı kanıtlanmıştır. Düzenli egzersiz yapan sağlıklı bir çocuk, dinlenmiş ve zihinsel olarak daha uyanıktır. Bunun da matematik, okuma-yazma ve ezber becerilerini arttırdığı yine çalışmalarla kanıtlanmıştır.
Bununla beraber spor yapan çocuklarda ilerde oluşabilecek hastalıkların riski daha az bulunmuştur. Bu mental olumlu etkileri ile birlikte vücut sağlığını olumlu yönde etkilemesi, aşırı kilo alımını önlemesi, vücut kabiliyetinin artması, kemik yoğunluğunun artması gibi etkileri de yadsınamaz bir gerçektir. Ayrıca çocuk entelektüel, kişisel ve sosyal yönden gelişmiş bir birey olur.
Çocuğum Ne Zaman Spora Başlamalı? Hangi Yaşta Neler Yapmalıyım?
Bu noktada hangi yaşta hangi spor aktivitelerinin yapılabileceğini ailelerin bilmesi önemlidir. Bebek jimnastiği ile 6. aydan itibaren egzersizlere başlanmalıdır. Her gün belirli bir süre fizik aktivite planı yapılabilir. Bebeği zorlamadan, doktorunuz ile birlikte yapacağınız aktivite programı en doğrusu olacaktır. İlerleyen yaşlarda özellikle 2-3 yaş çocukları koşma, yakalama, zıplama gibi temel hareketleri yapabilirler. Parkta yürüyüşler, koşma, dans etme, havuzda ve denizde gözetim altında oynama ve basit jimnastik hareketleri deneyimli kişilerle yapılabilir.
Erken çocukluk döneminde ( 5-7 yaş); yüzme, jimnastik, ip atlama, üç tekerlekli bisiklete binme gibi aktiviteler yapılabilir. Bu yaş grubunda yaratıcılığı destekleyen dans, folklor gibi aktiviteler de yavaş yavaş tercih edilebilir.
8-9 yaş civarında takım sporlarına yönelik aktivitelere ağırlık verilebilir. Futbol, basketbol, voleybol, hentbol, tenis gibi sporlarla ilgili temel eğitimlere başlanabilir. İki tekerlekli bisiklete geçiş yapılabilir.
10 yaşından sonra hem bireysel hem de takım sporlarına ve grup aktivitelerine özellikle yarışma tarzında devam edebilir.
Uzm. Dr. M. Buğra Han ACAR
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı