25 Kas Sağlıklı Yaşam ve Beslenme

A’dan Z’ye Sağlıklı Yaşam ve Beslenme

Sağlıklı Beslenme yaşam kalitemizi arttırır.

Covid-19 pandemisi ile başlayan ve hala etkilerini sürdüren bu zorlu günlerde sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivite kavramının ne kadar önemli olduğunu bir kez daha anladık.

Beslenme, bireyin ana rahmine düştüğü andan itibaren yaşamı boyunca önem arz eder.

Fetal Beslenme

Yetişkinlikte ortaya çıkabilecek hastalıklarımızla doğrudan ilişkisi olan dönemdir. Gebenin yaşam tarzı(sigara, alkol, stres ,hastalık) beslenme(zayıflık, obezite) ve gebelik sürecindeki glisemik kontrolü çocuğun yetişkinlikte ortaya çıkan kronik hastalıklarıyla ilişkilendirilmiştir. Gebelik döneminde ideal kiloda olan birinin ortalama 8-14 kilo kazanımı olması gerekir.Beslenmesi makro ve mikro besinler bakımından yeterli ve dengeli olmalıdır.Doktor ve diyetisyen eşliğinde süreci takip etmek faydalı olacaktır.

Çocuk Beslenmesi

Bu dönemde çocuğun gelişimi için gerekli olan tüm besin grupları beslenmesinde yer almalıdır.

• Sebze-meyve
• Tahıl olarak bileşik karbonhidratlar(tam buğday-çavdar-karabuğday-bulgur-kurubaklagiller)
• Kırmızı et, tavuk, balık(ızgara, fırın)
• Kuruyemiş (Çiğ)
• Süt ürünleri (ayran, kefir, ev yapımı yoğurt)
  

  Erişkin Beslenmesi

Bu dönem , kişinin yaşam tarzına göre hastalıkları öteleme veya yakınlaştırmada büyük önem arz eder.Yapılan araştırmalarda HASTALIK-SAĞLIK ilişkisi ortalama %30 GENETİK %70 YAŞAM TARZIna atfedilmiştir.

Kişinin sigara-alkol kullanımı, stres, beslenme ve fiziksel aktivitesi yaşam tarzını tanımlamaktadır. Teknolojinin gelişimi ile FİZİKSEL İNAKTİVE ve BASİT KARBONHİDRAT-FAST FOOD tüketimi artmaktadır. Bu durum kronik hastalıklara davetiye çıkarmaktadır.

Kaliteli bir yaşam  ve iyi yaş almak için ;

• İdeal kilo-yağ oranı korunmalıdır.
• Kompleks karbonhidratlara yer verilmeli,
• Sebze-Meyve mevsime göre tüketilmeli,
• Kaliteli protein kaynakları(%40 Bitkisel – %60 Hayvansal kaynaklar) muhakkak olmalı,
• İşlenmiş et ürünleri sınırlandırılmalı,
• Paketlenmiş ürün tüketimi yok denecek kadar az olmalıdır.(Etiket okuma öğrenilmelidir)

• Fiziksel aktivitenin bireye özgü planlanması, egzersiz uzmanları tarafından yönetilmesi oldukça önemlidir. Daha detaylı bilgi için buraya tıklayın.

PERİMENOPOZ DÖNEM

Temel sebep hormon dalgalanmasıdır.Bu dönemde ATEŞ BASMALARI görülmektedir.Bu ateş basmaların tetikleyicileri baharatlı gıdalar, kafein, alkol , sigara ,bazı ilaçlar, tiroid rahatsızlıkları ve bazı farklı hastalıklardır.

Bu dönemi rahat atlatabilmek için; Beslenmede lif ve bitkisel protein arttırılmalı, karbonhidrat ve yağ azaltılmalıdır.

• Stres kontrolü(Egzersiz iyi bir seçenek olabilir.)
• Akdeniz tipi beslenme
• Turpgiller
• Omega-3
• Yeşil çay ,Rezene ve Papatya Çayı
• Taze yeşillikler
• Keten tohumu
• Bakliyat
• Kaliteli Hayvansal kaynaklar
• Tam Tahıllar
• Meyve(özellikle mor renkli)
  

  MENOPOZ DÖNEMİ

Kaçınılmaz risklerden biri olan OSTEOPOROZ (KEMİK ERİMESİ) dur.
Belirtileri;

Bel ağrıları, boyun kısalması, kamburlaşma, çarpık duruş ve basit hareketler ile kırılma/çatlamalardır.

Risk grupları;

• Yetersiz kalsiyum, fosfor ve D vitamini alımı
• Stresli insanlar
• Güneşe çıkmayanlar
• FİZİKSEL AKTİVİTE yapmayanlar
• Yeşil sebze tüketmeyenler
• Sebze ve meyveden zengin beslenmeyenler
• ASİDİK BESLENME yi benimseyen kişiler
• Sigara-alkol kullanımı

Kan tahliline göre eksik vitamin-mineralleri tespit ederek , beslenme-besin destekleri ile ideal değere getirilmelidir. Beslenmeyi kişinin hastalık durumuna göre organize edip  öğün sayılarını azaltarak , eklemlere yük bindirmeyecek egzersiz planlanmalıdır.Kalsiyum kaynağı olarak sadece süt ürünleri görünmektedir.Peynir, yoğurt gibi besinlerin yanında kalsiyum içeriği yüksek olan diğer besinlere de ( kemik suyu, koyu yeşil yapraklı sebzeler, incir, pekmez, susam, balık kemiği) beslenmede yer verilmelidir.

Hastalıklarda beslenme kişinin durumana göre aksiyon almalıdır.’’Hastalık yoktur , hasta vardır’’ düşüncesi benimsenmelidir.

Sporcu Beslenmesi

Kişinin yaptığı branşa göre kilo-yağ oranına getirilmeli, sakatlıktan korunmalı ve performansına katkı sağlayacak bir şekilde dizayn edilmelidir.

Ana rahmine düşme ile başlayan beslenmenin yaşam boyunca devam ettiğini kısaca özetledik.Her dönemin beslenme ve fiziksel aktivitesi kendine özeldir.Sağlıklı beslenme mutlaka yaşam tarzı haline dönüştürülmeli, diyet ile ilgili ihtiyaçlar ise mutlaka bir diyetisyen  tarafından planlanmalıdır. Yaşam boyu fiziksel olarak aktif olmak, doğal kaynaklarla beslenmek, rafine-paketli ürünlerden uzak durmak sağlığımız için kaçınılmaz gerçeklerimizdir.

Uğur Taylar
Diyetisyen

İzmir – Balçova