02 Nis Eklem Sağlığı İçin Kollajen

Ah canım kollajen… Diz ameliyatımdan sonra toparlanmamda etkisi büyüktür. Menüsküs problemimden dolayı ameliyat öncesi ilk başlarda ağrılarımı hafifletmesi için doktor onayı ile şase formlarını kullanmaya başladım ardından ameliyat kararı alınınca kollajen içeren besinlerle desteklemeye başladım. Zaman ilerledikçe hem ağrılarımın hafiflediğini, hem daha rahat hareket edebildiğimi fark ettim. Üstelik cildimde de parlaklık ve canlılıkta fark edilir olmuştu. Durum böyle olunca da bilimsel temellerini daha detaylı araştırarak sizlerle paylaşmak istedim. Kollajen, insan vücudundaki proteinin üçte birini oluşturan sert, çözünmez ve lifli bir proteindir. Bu protein moleküller uzun, ince fibrilleri oluşturmak için birbiriyle bağlı şekildedir. Bu şekilde destekleyici yapılar olarak hareket ederek hücreleri birbirine bağlar. En az 16 farklı kollajen türü vardır.  Ancak bunların yüzde 80 ila 90’ı tip 1 ve 2′ e aittir. Her grubun içerik ve işlevleri farklılık göstermektedir. Tip 1: Özellikle kemik oluşumunda etkili olan bu tip kollajen, vücudumuzda en baskın ve en güçlü olanıdır. Tendonlar, bağlar, organlar ve cilt eozinofilik liflerden oluşur. Cilde esneklik kazandırmada etkilidir. Tip 2:  Tip 2 kolajen ise bağ dokularında bulunan kıkırdak yapımında görev alır. Özellikle eklem ağrısı ve sağlığı, artrit problemlerde etkilidir. Kollajen, genç deride aminoasit  hidroksiprolini içerir. Cildin su muhtevasının arttırılması için önemli olan başka bir bileşen olan hiyalüronik asit üretmek üzere deri hücrelerini tetiklemektedir. Yaşla beraber kollajen düzeylerinin zaman içinde tükenmesi beklenilen bir durumdur. Bu yüzden beslenmenize ekleyeceğiniz kollajen içerikli besinler hem eklem sağlığınız hem de cilt elastikiyeti için önemlidir.

Balık kıkırdağı kollajenini daha önce duymuş muydunuz?

Cilt dokusu için oldukça etkili olan balık kıkırdağı üzerine yapılan bir çalışmada, günlük 5 gram hidrolize kollajen ve diğer vitamin ve mineral içeren takviyelerin 12 hafta sonra kollajen yoğunluğu ve cilt sıkılığını artırdığı belirtilmiştir. Aynı zamanda balık kıkırdağı kollajeni osteoartrit (kireçleme) ve eklem ağrılarına da iyi geldiği gözlemlenmiştir.

İşte kollajen artırıcı besinler:

• Kaynatılmış kemik suyu,
• Paça çorbası
• Sığır, dana ve hindi eti,
• Balık ve omega-3 kaynakları,
• Yumurta,
• C vitamininden zengin besinler
• Kırmızı meyveler

34 diz osteoartriti (kireçleme) olan hastalarda, 3 ay boyunca asetaminofen ile eş zamanlı olarak oral tip 2 kollajen desteği sağlanarak kişilerin semptomları değerlendirilmiştir. Hastalar da 3 ay sonunda semptomları baskılamada, yalnızca asetaminofen alan hastalara göre daha etkili olduğunu gözlemlenmiştir. Clinical Medicine da yayınlanan bir başka çalışmada ise kollajen peptit ile osteoartrit tedavisinde % 55 oranında ağrıda azalma ve hareket kabiliyetinde iyileşme kaydettiklerini ortaya çıkmıştır. Çalışmalardan da anlaşıldığı üzere eklem ve kemik rahatsızlıkları gibi durumlarda doktor onayı olduğu sürece kollajen desteğine başlamaktan korkmayın. Ama unutmayın ki yukarıda belirttiğimiz besinleri doğru ölçü ve sıklıkta tüketildiğinde kollajeni uyarıcı etki sağlamaktadır. Fakat kollajen uyarıcı besinler alırken basit ve rafine şeker içeren besinler, sigara kullanımı(nikotin), güneş ışığı gibi etkenler kollajenin etkisini baskılamaktadır. Diyetisyen Öykü Yıldırım